Ikigai là một khái niệm xuất hiện trong văn hóa của người Nhật vùng Okinawa, được dịch là “Lý do để sống”. Trong đó “Iki” là “sống”, và “gai” là “lý do”. Ikigai được cho là bí quyết để có cuộc sống viên mãn và phát triển trong mỗi người
Cách tìm Ikigai của bạn?
Theo lý thuyết của người Nhật, Ikigai của bạn năm ngay giữa điểm giao nhau của 4 vòng tròn:
- Việc bạn thích làm
- Việc mà xã hội cần
- Việc mang lại thu nhập cho bạn
- Việc mà bạn có thể làm tốt
Bốn yếu tố này sẽ góp phần tạo lên sự hạnh phúc, khoẻ mạnh, giàu có và thông tuệ cho bạn; bốn điều này cũng là lý do cốt yếu để bạn thức dậy vào mỗi sáng.
Nếu bạn mong muốn tìm được Ikigai của mình, vậy thì những quyết định học tập của bạn không nên chỉ dựa trên việc liệu nó có giúp bạn tìm được một công việc ổn định hay dễ dàng kiếm tiền hay không, mà phải hơn thế. Ngược lại, chỉ Đam mê và Năng khiếu cũng không đủ để duy trì tình hình tài chính của bạn, nếu bạn không biết cách biến thế mạnh của mình trở thành một công việc được trả lương.
Nếu bạn chỉ làm những thứ bạn đam mê và bạn giỏi điều đó, thì rất có thể bạn đang có một công việc ý nghĩa với bản thân nhưng bạn sẽ không rủng rỉnh về tiền bạc và không thiết thực với xã hội.
Nếu bạn chỉ làm những việc bạn thích và thị trường lao động đang cần thì có vẻ như bạn đang thỏa mãn được sứ mệnh của mình tuy nhiên bạn sẽ tốn rất nhiều thời gian để làm thứ bạn không giỏi và cũng không chắc bạn có một cuộc sống đủ đầy về vật chất vì không nhiều nơi sẵn sàng trả tiền cho bạn.
Còn nếu bạn làm một công việc bạn rất giỏi và được trả tiền xứng đáng cho điều đó thì rất có thể bạn có một cuộc sống dễ dàng và rủng rỉnh tuy nhiên bạn sẽ dễ rơi vào vùng trống rỗng khi công việc thiếu ý nghĩa và đam mê.
Cuối cùng, nếu như bạn có thể làm bất cứ điều gì miễn là được trả tiền xứng đáng và có ý nghĩa xã hội, từ bên ngoài nhìn vào bạn sống khá sung túc và có ý nghĩa nhưng nhìn lại bên trong bạn vẫn thấy một khoảng trống khi không được làm thứ mình giỏi và yêu thích điều đó.
Vì vậy hãy cẩn thận với câu nói “Hãy theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn”. Điều này có vẻ đúng nhưng hãy nghi ngờ tính đầy đủ của nó. Đam mê là quan trọng nhưng bạn phải có năng lực làm điều đó và cũng phải xem xét thứ mình làm có ai cần và được trả công cho việc đó không.
Điều gì đang cản bước bạn tìm ra Ikigai của mình?
- Bạn không sẵn sàng mạo hiểm thử sức với những thứ mới
- Bạn không biết đam mê của mình là gì, hoặc ai đó nói với bạn rằng đam mê không thể trở thành một nghề
- Bạn để người khác quyết định cuộc đời mình
- Bạn không tìm kiếm sự giúp đỡ từ mọi người xung quanh
- Bạn không biết gì về các triển vọng nghề nghiệp
Ken Mogi trong tác phẩm “Awaken your Ikigai” thì kiến giải giúp chúng ta về Ikigai chi tiết hơn. Tác giả cho rằng Ikigai không phải là thứ cao siêu, mà hiển hiện trong mỗi việc nhỏ chúng ta làm hàng ngày. Đó là sự bền vững trong cuộc sống, thứ kéo chúng ta thức dậy vào mỗi sáng mùa đông và hăng hái làm việc. Ken Mogi đưa ra năm trụ cột có tính gợi ý thực hành để giúp mỗi chúng ta có thể tìm kiếm Ikigai cho bản thân mình như sau:
- Bắt đầu từ những công việc nhỏ, hoàn thành nó để thấy được việc mình làm có đóng góp cho thế giới xung quanh và thấy mình có ý nghĩa.
- Giải phóng bản thân bắt đầu bằng việc ý thức được những điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và chấp nhận nó. Việc chấp nhận này giúp chúng ta thoải mái và có thể đưa ra những quyết định sáng suốt.
- Hài hòa và bền vững với bối cảnh xung quanh.
- Tận hưởng với những thứ nhỏ bé. Niềm vui luôn có mặt trong những thành quả, chiến thắng nhỏ bé chứ không chờ đợi vào những điều to tát, lớn lao.
- Sống trong hiện tại, ở đây và bây giờ. Tận hưởng từng giây phút trong hiện tại và không bị làm phiền bởi những mơ mộng xa xôi, những điều chưa tới.
Xuyên suốt những bước này, chúng ta có thể nhận thấy tầm quan trọng của việc tập trung vào những điều nhỏ bé, những việc rất cụ thể để tạo nên những thành quả nhỏ. Điều này có tính ứng dụng rất lớn trong cả cuộc sống lẫn công việc.
Một diễn giải khác về tinh thần Ikigai của Kiro Harada – một chuyên gia về Lean và Agile người Nhật có nói rằng điều quan trọng nhất của Ikigai là đạt được sự hài hòa theo ba chiều:
- Tốt cho bản thân
- Tốt cho công ty
- Tốt cho cộng đồng mình đang sống.
Và để làm tốt được thì chúng ta cần cân bằng được 2 yếu tố: năng lực và sở thích cá nhân.
Đã bao giờ mỗi sáng thức dậy bạn cảm thấy rất nặng nề, cảm thấy chán nản với cuộc sống công sở 8 tiếng một ngày chưa?
Tôi đã từng nói chuyện với nhiều người, từ các bạn sinh viên mới đi làm tới các anh chị đã đi làm 20,30 năm. Mỗi ngày đi làm của họ là một cuộc chiến. Đời mà, ai cũng chỉ có một cuộc đời thôi, đừng để cuộc đời trôi đi một cách tiêu cực như vậy!
Ikigai đề cao việc nâng cao cuộc sống viên mãn cho mỗi cá nhân. Ngày nay ở các công ty lớn, văn hóa công ty của họ đề cao việc làm cho mỗi ngày đi làm của nhân viên đều là một ngày hạnh phúc. Vậy họ đã làm gì? Đơn giản thôi, họ đã chuyển dịch những triết lý của Ikigai và Agile hòa vào một, để nhân viên của mình có thể linh hoạt, cống hiến, học hỏi và hạnh phúc hơn.
Tổng kết:
Có thể nói rằng Ikigai là một triết lý sống giúp mỗi cá nhân có một cuộc đời viên mãn và luôn phát triển, là lý do khiến chúng ta thức dậy vào mỗi sáng với một nguồn năng lượng tuôn trào. Và dù diễn giải dưới mô hình nào các từ khóa như: năng lực, lý do và mục đích (hay đam mê), và yếu tố thị trường luôn xuất hiện. Hãy để các yếu tố đó hội tụ trong công việc của bạn nhé.
Bạn đừng quên, mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống, hãy sống sao cho trọn vẹn nhất!
